BỆNH SAY ĐỘ CAO LÀ GÌ VÀ CÁCH THÍCH NGHI VỚI KHÍ HẬU TẠI LADAKH
( Các bạn đọc kỹ nhé, đặc biệt là các bạn đi tự túc và tự mua landtour bên Ladakh, nếu mua tour của các cty du lịch tại VN thì nhớ yêu cầu họ tư vấn , chăm sóc kỹ vấn đề này nhé!).
🔺 Say độ cao, còn được gọi là say núi cấp tính (AMS), là một tình trạng có thể xảy ra khi lên độ cao quá nhanh mà không thích nghi thích hợp với khí hậu. Nguyên nhân là do nồng độ oxy giảm và áp suất không khí thấp hơn ở những độ cao cao hơn như ở Ladakh. Chứng say độ cao có thể ở mức độ từ nhẹ đến nặng và có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, bất kể tuổi tác hay mức độ thể chất của họ.
🔺 Du khách thường ở độ cao trên 3000m (10.000ft) khi ở Leh, Ladakh. Họ thậm chí còn đi qua một số phần cao hơn 5.000m . Khi qua đêm gần hồ Pangong và hồ Tsomoriri có độ cao tương ứng trên 4,000 m . Vì vậy, các nhà tour bắt buộc phải trang bị kiến thức, yêu cầu du khách phải thích nghi đúng cách ở Leh trước khi chuyển đến những vùng cao hơn để tránh những biến chứng liên quan đến sức khỏe. Đó là lý do cần 1-2 ngày nghỉ khi đến Leh, tham quan nhẹ nhàng trong thị trấn Leh để thích nghi dần với độ cao. Quan trọng nhất là phải nghe ngóng cơ thể, chỉ có bạn mới biết tình trạng sức khỏe của bạn như nào để điều chỉnh. Có nhiều bạn đi tự túc ko nắm dc kiến thức này mà di chuyển đi ngoại tỉnh ngày nên gặp vấn đề nghiêm trọng về say độ cao.
🔺 Ở Ladakh, trước đây nhiều du khách đã thiệt mạng do say độ cao và nhiều người trong số họ coi nhẹ chuyện này và không thích nghi đúng cách ở Leh.
Các triệu chứng say độ cao có thể khác nhau nhưng thường bao gồm: Các bạn đọc kỹ để thấy mình có hiện tượng này ko nhé :
1. Đau đầu: Đau đầu dai dẳng, nhức nhối thường là triệu chứng đầu tiên của chứng say độ cao.
2. Mệt mỏi: Cảm thấy mệt mỏi hoặc yếu đuối bất thường, ngay cả khi gắng sức tối thiểu.
3. Chóng mặt và choáng váng: Cảm thấy không ổn định, chóng mặt hoặc có cảm giác quay cuồng.
4. Buồn nôn và nôn: Cảm giác đau bụng, chán ăn và đôi khi nôn mửa.
5. Khó thở: Khó thở hoặc cảm thấy khó thở, đặc biệt là khi gắng sức.
6. Khó ngủ: Mất ngủ hoặc giấc ngủ bị gián đoạn là điều thường gặp ở độ cao. ( rất dễ gặp khi ngủ ở Pangong lake).
🔺 Nếu say độ cao không được điều trị hoặc bỏ qua, nó có thể tiến triển thành các dạng nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như phù phổi do độ cao (HAPE) hoặc phù não do độ cao (HACE). HAPE liên quan đến sự tích tụ chất lỏng trong phổi, dẫn đến khó thở, ho, tức ngực và môi và đầu ngón tay hơi xanh. Mặt khác, HACE liên quan đến tình trạng sưng não, dẫn đến lú lẫn, mất khả năng phối hợp, co giật và cuối cùng là bất tỉnh.
🔺Thích nghi với khí hậu là quá trình cơ thể thích nghi với môi trường ít oxy ở độ cao, giảm nguy cơ say độ cao. Nhiều khách du lịch ở Leh Ladakh không coi trọng việc thích nghi với khí hậu và trở thành nạn nhân của chứng say độ cao.
Thích nghi với khí hậu ở Leh Ladakh
Thích nghi với độ cao , đề cập đến quá trình cơ thể con người điều chỉnh theo mức oxy giảm và áp suất không khí thấp hơn ở độ cao của Ladakh. Sự điều chỉnh này là cần thiết để tránh say độ cao và cho phép cơ thể hoạt động bình thường trong môi trường thiếu oxy ở Ladakh.
🔺 Khi leo lên những độ cao lớn như đèo Khardungla ( 5000m ), Umlingla ( 6000m). đèo Changla, hồ Pangong, Tso Moriri, v.v., cần phải thích nghi dần dần để giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến độ cao như say núi cấp tính (AMS), phù phổi do độ cao (HAPE), phù não do độ cao (HACE). Dưới đây là một số điểm chính và khuyến nghị để thích nghi với độ cao:
1. Đi lên dần dần: Đi lên từ từ, để cơ thể bạn có thời gian thích ứng với các điều kiện thay đổi. Nói chung, bạn nên leo lên không quá 300-500 mét (1.000-1.500 feet) mỗi ngày trên 2.500 mét (8.000 feet). Hãy dành những ngày nghỉ ngơi đều đặn để cơ thể bạn có thể điều chỉnh. Đừng dành quá 30 phút ở những con đèo có độ cao lớn như Khardung la, Chang la, Taglang la v.v.
2. Hydrat hóa: Uống nhiều nước, tốt nhất là nước, để giữ nước ở độ cao. Tránh uống quá nhiều rượu vì nó có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mất nước.
3. Nghỉ ngơi đầy đủ: Ngủ đủ giấc và tránh gắng sức quá mức. Hãy nghỉ ngơi ít nhất một ngày trọn vẹn tại Leh. Nghỉ ngơi giúp cơ thể bạn phục hồi và thích nghi với độ cao.
4. Dinh dưỡng hợp lý: Duy trì chế độ ăn uống cân bằng, đủ lượng calo để đáp ứng nhu cầu năng lượng của cơ thể ở độ cao. Tiêu thụ hỗn hợp carbohydrate, protein và chất béo lành mạnh.
5. Thuốc: Tham khảo ý kiến chuyên gia chăm sóc sức khỏe về khả năng sử dụng các loại thuốc như acetazolamide (Diamox) để hỗ trợ quá trình thích nghi với khí hậu. Những loại thuốc này có thể giúp ngăn ngừa hoặc giảm bớt các triệu chứng say độ cao.
6. Giảm độ cao nếu cần thiết: Nếu các triệu chứng say độ cao nghiêm trọng, chẳng hạn như nhức đầu dai dẳng, nôn mửa, chóng mặt hoặc khó thở xảy ra và không cải thiện khi nghỉ ngơi và dùng thuốc, hãy nhanh chóng hạ xuống độ cao thấp hơn.
7. Lắng nghe cơ thể bạn: Chú ý đến các tín hiệu của cơ thể và nhận biết bất kỳ triệu chứng nào của chứng say độ cao. Nếu bạn gặp các triệu chứng nhẹ, chẳng hạn như nhức đầu hoặc buồn nôn nhẹ, hãy coi đó là dấu hiệu cảnh báo và phản ứng tương ứng.
8. Bổ sung oxy: Trong những trường hợp nghiêm trọng hoặc đối với những người có tình trạng sức khỏe từ trước, có thể cần bổ sung oxy. Máy tập trung oxy di động hoặc bình oxy được sử dụng để cung cấp thêm oxy ở độ cao.
Hãy nhớ rằng, việc thích nghi với độ cao là một quá trình dần dần và mọi người phản ứng khác nhau với độ cao. Điều quan trọng là phải kiên nhẫn, lắng nghe cơ thể và ưu tiên sự an toàn của bạn khi mạo hiểm vào môi trường có độ cao lớn. Nếu bạn có bất kỳ mối lo ngại nào hoặc tình trạng sức khỏe từ trước, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia chăm sóc sức khỏe trước chuyến đi.
📌 Chúc các bạn có chuyến đi an toàn đến vùng đất đẹp siêu thực này. Có thể inbox mình nếu cần tư vấn khi đi tự túc nhé! Nếu trang bị đầy đủ kiến thức thì Ladakh rất dễ và xứng đáng để chinh phục đó nha!!!
